انتخاب طرح سجاده فرش و فرش ماشینی

طرح فرش و سجاده فرش ایرانی؛ آمیزه ای از تخیل و آیین

طرح فرش و سجاده فرش ایرانی؛

هنر چه در طراحی فرش و سجاده فرش دستبافت و چه ماشینی، تنها هنگامی معنا می یابد که هنرمند بتواند آگاه و آزاد، خلاقانه بر صفحه سپید قالی خویش قلم بتازاند.

باید بدانیم هر فردی که بتواند مهارت طراحی سنتی را بیاموزد و در طراحی فرش و سجاده فرش به کار بندد هنرمند نیست. شاید بهتر باشد تفاوت طراحی فرش و فرش سجاده و طراحی سنتی را مرور نماییم.

درست همانجایی که فرش و سجاده فرش ایران از عدم درک این تفاوت زخم های کشنده ای برداشته است. طراحی سنتی یکی از ارزشمند ترین مهارت هنر ایرانی است که علاوه بر طراحی فرش  و فرش سجاده در تذهیب و منبت و نگارگری و پارچه و خوشنویسی و کتاب آرایی و … در طراحی فرش های سبک شهری هم کاربرد دارد اما با طراحی فرش و سجاده فرش بسیار متفاوت است.

گفتنی است که تقریا نود درصد فرش های اصیل ایران، روستایی و عشایری بوده و بدون نیاز به نقشه و طراحی سنتی، شهرت جهانی فرش و سجاده فرش ایران را رقم زده اند. این نقشه ها حاصل تخیل آیینی و ضمیر ناخودآگاه بافنده ای است که قادر به خواندن و نوشتن نیست اما سواد بصری فوق العاده ای دارد در قالبی انتزاعی و نمادین چنان که هر قالی از روستایی به روستای دیگر تنوعی کاملا متفاوت از یکدیگر در رنگ و ساختار و نقش مایه دارد. بنابراین یک طراح امروزی تنها با فراگرفتن و بکار بستن طراحی سنتی نمی تواند طراح فرش و سجاده فرش تلقی شود. طراحی فرش وسجاده فرش نیاز به شناخت و مطالعه عمیقی در سبک ها و مکتب های مختلف فرش و فرش سجاده ایران دارد.

و اما آزادی یک هنرمند طراح نیز اهمیت والایی دارد که با اعتماد یک تولیدکننده به ایشان و بالا بردن قدرت خطرپذیری خود فراهم می گردد. بدین ترتیب، در پاسخ به اینکه طراحی فرش دستبافت هنری تر است یا فرش و فرش سجاده ماشینی باید گفت تا زمانی که بافنده فرش دستبافت یک کارگر بی اختیار مانند یک رباط گره زنی است طراحی فرش برای فرش دستبافت یا ماشینی فرقی ندارد تا تاوان ظرافت های اغراق آمیز خودخواهانه یک طراح را بپردازد.

بهره جویی از تکنولوژی دلیلی بر هنری نبودن یک اثر نیست مانند هنر سینما یا انیمیشن یا عکاسی و …

آنچه یک طراح فرش و سجاده فرش را شایسته پرواز در آسمان هنر می نماید مجهز شدن به دو بال آگاهی و آزادی در آفرینش اثر هنری خویش است نه استفاده از کامپیوتر و قلم نوری یا بافته شدن اثر ایشان با نخ اکرلیک توسط یک ماشین یا با نخ چند درصد ابریشم ماشین ریس رنگرزی شیمیایی توسط یک کارگر بافنده بی اختیار!