تاريخچه قالي و فرش ايران
قالی ایرانی از دیرباز بعنوان هنر ملی ایران بوده و با باورهای قومی و دینی ایرانی در هم تنیده شده است.
جنس اصلی قالی از پشم است.
معرفی کلی معروف ترین مناطق بافندگی فرش در کشور:
آذربایجان (تبریز،اردبیل،مراغه)
اصفهان (کاشان،نایین،جوشقان)
خراسان (مشهد،بیرجند،سبزوار،بجنورد،فردوس،تربت،قائنات و...)
کرمان،همدان،کاشان،کرمانشاه،اراک،ملایر،سیستان و بلوچستان،فارس و ...
به صورت کلی به معرفی برخی از مناطق به همراه مهمترین ویژگی فرش های دستباف اشاره خواهیم کرد:
قاليبافي در آذربايجان
خطه آذربايجان به دليل وسعت مراتع و زمين هاي کشاورزي و آب و هواي مناسب و طبيعي کوهستاني همواره در توليد قالي از موقعيتي خاص بهرمند بوده است. قالي ها و قاليچه هاي توليدي به وسيله روستائيان اين منطقه با ساختاري سفت و پرزي بلند و بافتي درشت ،مالامال از نقوشي هندسي و شکسته با برخورداري از رنگ هاي تند و تيره از مردمي سختکوش و مقاوم و قناعت پيشه حکايت مي کند که با طبيعتي به پايداري و استقامت کوهستان، به فرش، تنها به عنوان يک زيرانداز گرم مي نگرند
برخی از ویژگی های فرش تبریز:
استفاده از نقوش باغی
استفاده از رنگهای طبیعی مانند روناس – اسپرگ-قرمزدانه
نوع گره استفاده شده:گره ترکی بافت
بافت نقش های برجسته صورت بروی فرش و تابلو فرش ها
بافت فرش های رج شمار بالا
کوتاه بودن پرز قالی
رنگهای به کار رفته تند و خام
اما از مهمترین نقشه های فرش تبریز می توان به اسلیمی – شاه عباسی-لچک و ترنج-زیر خاکی-منظره و چهار فصل و ... اشاره کرد.
اصفهان:
هنر دوستي شاهان صفوي و ارج و منزلتي که اين سلسله براي هنرمندان قايل بودند و خصلت پسنديده اي که هر چيز را در حد کمالش مي خواستند، انگيزه هايي بود تا با توسل به آن بهترين هنرمندان از هر صنف و طبقه اي، در کارگاههاي شاهي گرد آيند و آثار ارزنده اي را به وجود آورند که هنوز، بعد از طي قرون متمادي چشم و عقل را ياراي باور آن نيست. قالي هاي ارزشمند اين دوره چه در اصفهان بافته شده و چه در شهرهاي اطراف آن نشان دهنده توجه ويژه به هنر قاليبافي آن عصر مي باشند. کارگاههاي قالي بافي دربار صفوي متصل به کاخ سلطنتي در جنوب عالي قاپو بين ميدان شاه و چهل ستون، با استفاده از بهترين مواد اوليه همواره زير نظر شخص شاه عباس بزرگ به کار مي پرداختند. اين اهتمام ويژه شاه صفوي موجب شد تا اصفهان آنروزگار سهم بزرگي را دربافت شاهکارهاي برجاي مانده در موزه هاي مختلف جهان را عهده دار گردد.
کاشان اصفهان:
بافت قالیهای ابریشمی و صادرات آن به خارج از کشور قبل دوره صفوی تاکنون ادامه دارد. از لحاظ نقش در بیشتر موارد ترنجی لوزی شکل و محیط ترنج ر اغلب خطوط دندانه دار شبیه به اره در بر می گیرد.
قالیبافی در خراسان:
خطه خراسان، به واسطه وسعت مراتع و آبادیهای بیشمار، از مراکز عمده پرورش دام است، بافنده مشهدی نیز در انتخاب پشم مرغوب و کاربرد آن در فرش، از هیچ کوششی فرو گذار نیست، و برخلاف بافنده تبریزی در تهیه طرح و نقشه هایی که ویژگیهای طرح مشهد را دارا باشد تعصب به خرج می دهد. پشمی که در گره های قالی های خراسان بکار رفته نرم و شفاف می باشد. این پشم در مقایسه با پشم هایی با کیفیت دیگر، ظاهراً تمایل بیشتری به فرسوده شدن دارد. هر چند که از اصل، پرزهای این قالی با ارتفاع متوسطی قیچی خورده اند ولی به نظر بسیار کوتاه می رسند. این امر ناشی از ریسندگی پشمی است که از پشم چینی پائیزه بدست آمده است.
فرش های خود مشهد اغلب با گره فارسی بافته می شود و در گذشته با گره ترکی نیز بافته می شود در قالبهای مشهد طرح های هندسی جز در مناطق ترک نشین راه ندارد و بیشتر از نقشهای افشان تشکیل می شود. از ویژگی های فرش مشهد می توان به پرگوشت بودن و کیفیت بالا اشاره نمود.
برخی از مارکهای معروف مشهد عبارتند از:
صابر-عمواوغلی-کافی-مخمل باف و...
معرفی کلی آثار و ویژگی های فرش ترکمن:
بدیل پیروی مناطق ترکن به طرح های سنتی و استفاده از طرح یک گل و صادرات بسیار کم این فرش ها به کشورهای اروپایی همچنین نقش کلی و یکدست فرش هایشان، تعیین دقیق قدمت و طول عمر فرش های ترکمن از آنجایی که در گذشته درج تاریخ تولید در حاشیه فرش معمول نبوده کار چندان آسانی نیست. به طور کلی بیشتر فرشهای ترکن از چند رنگ پایه به عنوان الگوی بافت از گذشته تاکنون استفاده می شود که در این بین می توان به قدیمی ترین نوع آن در قرن 17 میلادی در موزه قاهره نگهداری می شود اشاره کرد که رنگ آن با آثار بافته شده در گذشته متفاوت می باشد.دراین طرح از رنگ آبی روشن استفاده شده است که کمی نسبت به گذشته آثار غیر معمول بوده است.
برای شناخت فرش ترکمن با توجه به نوع طراحی و رنگ آمیزی خاص کار نیاز مبرمی به تخصص نیست از جمله آثار معروف فرش ترکمن می توان نمونه ای موسوم به نجبا که یک موتیف هندسی و هماهنگ در زمینه ای از قهوه ای مایل به قرمز است نام برد و همچنین در دیگر نمونه موسوم به آبی بخارا که در تولید آن بهترین نوع پشم به کارگرفته میشود از رنگهای آبی از تیره تا روشن به همراه بافت محکم و پرداختی عالی دارند نام برد.
در آثار ترکمن نمونه های نادر و خاصی نیز دیده شده به طور مثال رنگ زمینه فرش با حاشیه آن متفاوت بوده است. مردمان ترکمن زندگی آمیخته با فرش داشته اند به همین خاطر آثار بسیاری مانند خورجین،انواع توبره،سجاده و جانماز،آیینه قاب و... که بافت آنها در میان قبایل ترکمن مرسوم است.
ما در شهر کاشان مفتخر به ارائه ی تمامی فرش های اصیل ایرانی به شما عزیزان هستیم.
برای اطلاعات بیشتر و خرید انواع فرش دستباف ، ماشینی ، سجاده ، گلیم و پادری با شرکت تک ستاره کویر در ارتباط باشید
شماره های تماس:
نظر خود را بنویسید